İTAAT ET İSYAN ETME BU VATAN SENİN GAVURA MEYLETME

RESEPSİYONLARDA KADEH KALDIRIP HÜKÜMETE DARBE BİLDİRİSİ YAYINLA- SAYDI PAŞAYI KAHRAMAN İLAN EDERLERDİ AMA O DEVLETİNE SADIK MİLLETİNE ŞEFKATLİ OLUNCA İŞ DEĞİŞTİ SENİNLEYİZ PAŞA DİK DUR.

İmâm Muhammed (R.A.) şöyle buyurmuştur:

Komutan bir şey emrettiği zaman, askerin buna itaat etmesi gerekir. Ancak, emredilen şey mâsiyet (= günâh) ise, ona itaat edilmez. Bu mes'elenin üç ayrı yönü vardır:

1) Eğer, askerler, komutanın bu emrinde menfâatlerinin bulunduğunu biliyorlarsa; bu durumda, —emir, mâsiyet olsa bile— itaat ederler.

Şöyleki: Komutan, bu durumda, askere: "Savaş yapılmayacak!" diye emir verir; asker de, bu durumda savaşı bırakmakta fayda olduğunu yakînen bilirse, meselâ: Düşmana güçlerinin yetmiyeceğini ve onlara ikinci bir yardım geldiğini anlarlarsa; ve savaşı terk etmekte askerler için menfâat olduğu anlaşılan her durumda, komutanın bu emrine itaat edilir.

2) Şayet, askerler, savaşı bırakmakta, kendileri için zarar olduğunu bilirlerse; bu durumda, —komutanın: "Savaş yapılmayacaktır!" şeklindeki— emrine itaat etmezler.

Şöyleki: Askerler, şu anda, düşmana güç yetirememelerine rağmen, İslâm askerlerine, takviye gücünün katılacağını bilirlerse; bu durumda, komutana itaat etmezler.

3) Şayet, askerler, bu durumda, şüpheye düşerler ve bu emrin menfâatlerine mi, zararlarına mı olduğunu bilmezler ve görüşlerine göre, iki ihtimâl de eşit olursa; yine, komutanın emrine itaat edip, savaşı bırakırlar.

Keza, komutan, "düşmanla savaşmayı" emreder; asker de, bunun faydalı olacağını yakînen bilir veya bu hususta şüphe içinde bulunurlarsa; yine, komutanın emrine itaat ederler.

Ancak, bunun faydalı olmayacağını, bilâkis zararlı olacağını yakî­nen biliyorlarsa; bu durumda, komutana itaat etmezler.

Şayet, askerler görüş ayrılığı içinde bulunurlar; bir kısmı, bu durumda: "Savaşmakta helak var." diğer bir kısmı ise: "... necat var." der ve bu şüphede, bir tarafın zannı, diğer tarafın zannına ağır bas­mazsa; yine, komutanın emrine itaat etmeleri gerekir.

Komutan, askerlere bir şey emrettiği zaman, onlardan biri, bu emre isyan ederse; komutan, onu, ilk hamlede te'dip eylemez. Ona, eski, itaatkâr hâline dönmesi için, Öğüt verir. Bundan sonra, yine âsî olursa; komutan, o askerin cezasını verir.

Fakat, asker, karşı gelişindeki özrünü açıklarsa, bu durumda komutan, o askerin yolunu açık bırakır.

Asker, Allaha cc yemin ederek: "Ben, bunu özrümden dolayı yaptım." derse; bu yemini ile birlikte, söylediği söze inanılır.